Z tego artykułu dowiesz się:
- czym zajmują się fundusze venture capital,
- jakie firmy najczęściej współpracują z funduszami venture capital,
- jakim rodzajem finansowania jest kapitalizacja udzielona przez fundusz venture capital,
a także:
- dowiesz się, gdzie szukać kontaktu do funduszy venture capital w Polsce.
Sektor VC w Polsce wspiera głównie przedsiębiorstwa na wczesnym etapie rozwoju
Fundusze venture capital przyczyniły się do ogromnego sukcesu wielu marek, które znane są niemal w każdym zakątku naszego globu — w tym gronie znajdują się m.in. Apple, Microsoft, Facebook, Google czy Amazon.
Co tak naprawdę kryję się pod pojęciem venture capital? Tematyka i sposób działania funduszy venture capital to temat na osobny artykuł, a nawet na obszerną książkę, ale w tym tekście postaramy się przybliżyć podstawowe zasady działania takich funduszy oraz przyjrzeć się ich rynkowi w naszym kraju.
Dla uproszczenia przyjmijmy, że kapitał stojący za venture capital to źródło finansowania dla firm, które z jakichś powodów nie kwalifikują się do szukania go w innych, bardziej tradycyjnych instytucjach finansowych. Bardzo często firmy, które korzystają z tego typu wsparcia, zaliczają się do tzw. grona spółek technologicznych, choć nie jest to żelazną regułą.
Kto jest kim w funduszach venture capital?
Zwyczajowo osoby biorące udział w finansowaniu za pomocą venture capital należą do jednej z trzech grup. Pierwszą z nich są inwestorzy funduszu (inwestorzy instytucjonalni oraz tzw. limited partners), którzy inwestują swoje pieniądze w dany fundusz VC.
Drugą z nich są inwestorzy VC, nazywani najczęściej partnerami zarządzającymi, którzy inwestują powierzone im pieniądze w obiecujące — w ich opinii — startupy lub firmy na wczesnym etapie działania.
Ostatnią grupą są przedsiębiorcy, którzy wykorzystują powierzony im kapitał do rozwoju i zwiększenia wartości swojej firmy.
Kto i dlaczego korzysta z pomocy venture capital?
W życiu większości założycieli firm przychodzi moment, w którym muszą podjąć decyzję o pozyskaniu nowego źródła finansowania.
Gdy znajdziesz się w takiej sytuacji, co wybierzesz?
Oczywiście to kolejny z tych wyborów, którego nie da się zreferować w ramach krótkiego tekstu, ale nakreślmy podstawowe opcje, które pomogą Ci zrozumieć, dlaczego fundusze venture capital są tak pożądaną formą pozyskiwania kapitału.
Podstawowe źródła finansowania
Główne rodzaje finansowania to finansowanie długiem (np. kredyt bankowy), finansowanie z kapitału własnego (tzw. bootstraping, czyli finansowanie firmy z kieszeni założycieli) oraz finansowanie obce (we właśnie tę kategorię wpadają fundusze venture capital).
Wybór jednej z tych opcji zależy od wielu czynników, ale do tych najważniejszych należą rodzaj rozwijanego przedsiębiorstwa oraz Twój stosunek do ograniczeń, jakie są konsekwencją konkretnego źródła pozyskanego kapitału.
W przypadku kredytu bankowego kontrola banku sprowadza się do obwarowań zawartych w podpisanej umowie, ale żaden z jego przedstawicieli nie będzie posiadać udziałów Twojej firmy, a tym samym nie uzyska w niej prawa głosu. Z zasady kredyt bankowy jest optymalnym rozwiązaniem dla firmy, która przewiduje relatywnie szybkie wygenerowanie przepływów pieniężnych, dzięki którym będzie w stanie regulować odsetki, jak i raty samego kredytu.
Podstawowym problemem, z którym musi mierzyć się większość startupów, jest całkowity brak zdolności kredytowej. Firmy na tym etapie działalności notują zazwyczaj bardzo małe przychody (lub nie notują ich wcale), a co za tym idzie, cechuje je marginalna dochodowość. W takim przypadku atrakcyjną opcją staje się skorzystanie z kapitału obcego, czyli właśnie funduszu venture capital.
Jaki jest minus tego rozwiązania? Najczęściej zaangażowanie inwestora w formie VC wiąże się z Twoją rezygnacją z części kontroli nad firmą — w zamian za dokapitalizowanie Twojego przedsięwzięcia, fundusz obejmuje część udziałów Twojej firmy, stając się jej współwłaścicielem. Tym samym otrzymuje możliwość ingerowania w decyzje o jej dalszych losach.
Venture capital to rozwiązanie pożądane przede wszystkim przez założycieli startupów
Oczywiście oddanie części udziałów w Twojej młodej firmie nie wydaje się być bardzo kuszącą perspektywą, ale pamiętaj: gracie do tej samej bramki. Celem funduszu inwestującego w Twój biznes jest przede wszystkim osiągnięcie sporego zwrotu z inwestycji, a takowy ma szansę pojawić się właściwie tylko wtedy, gdy Twoja firma znacząco się rozwinie.
Nie sposób pominąć faktu, że kapitał dostarczony przez fundusz venture capital ma często formułę tak zwanej „smart money”. Oznacza to, że oprócz środków na inwestycje, firma często otrzyma wsparcie w postaci porad i doradztwa, za którymi będzie stało wieloletnie doświadczenie inwestorów tworzących dany fundusz. Taki mentoring na wczesnym etapie istnienia danej spółki może sam w sobie mocno przyczynić się do wzrostu danej firmy.
Poza tym, jak już wspomnieliśmy, wiele startupów operuje w sposób obarczony sporym ryzykiem braku płynności/przepływów finansowych, a takim firmom banki niechętnie pożyczają swoje pieniądze.
Fundusze venture capital w Polsce
Jak wyglądają inwestycje poczynione przez takie fundusze w Polsce? Przyjrzyjmy się skali inwestycji dokonanych na rodzimych rynku w trakcie dwóch ostatnich lat.
W swojej analizie opublikowanej pod koniec ubiegłego roku Krzysztof Przybylak i Tomasz Świeboda stwierdzili, że 2019 rok był najlepszym rokiem w historii pod względem kapitału zebranego przez spółki. Cytując autorów:
W 2019 r. polskie i międzynarodowe fundusze venture capital wzięły udział w 269 rundach finansowania, którego opiewało na 1,3 mld PLN (294 mln euro), czyli ośmiokrotny wzrost rok do roku.
Jeszcze lepiej sytuacja wyglądała w jakże trudnym — wydawać by się mogło — roku 2020. Co możemy przeczytać w raporcie podsumowującym miniony rok? W zeszłym roku rynek venture capital w Polsce pobił kolejny rekord — jego wartość wyniosła 2,1 mld PLN, a trzy rekordowe spółki (ICEYE, Brainly oraz Booksy) otrzymały finansowanie z przedziału 250-350 mln PLN. Wartość finansowania udzielonego przez fundusze wyniosła 170% wartości z roku poprzedniego, a skorzystało z niego aż 300 spółek.
We wspomnianej wcześniej analizie znajdziemy również charakterystykę rynku venture capital w Polsce, na który składa się:
- 65 aktywnych rodzimych funduszy venture capital,
- 36 zagranicznych funduszy VC, które inwestowały w polskie przedsiębiorstwa w ciągu ostatnich 3 lat,
- przynajmniej 10 funduszy corporate venture capital (to z kolei firmy, które decydują się na udział kapitałowy w mniejszych firmach).
Aktualizacja luty 2022: tu przeczytasz, jak wyglądał rok 2021 na polskim rynku venture capital.
Co musisz wiedzieć przed rozważeniem współpracy z funduszem venture capital?
Przede wszystkim dowiedz się jak najwięcej na temat danego funduszu. Sprawdź, jakie warunki inwestowania preferuje dany fundusz, w jaki sposób możesz się zgłosić do danej organizacji (niektóre wymagają personalnej rekomendacji od kogoś z wewnątrz), a także jakie dokumenty będą Ci potrzebne na pierwszym etapie rozmów (mamy tu na myśli np. pitch deck, teaser inwestycyjny czy biznesplan).
Warto też wiedzieć jakiego rzędu wsparcia może udzielić dany fundusz oraz w jakie projekty inwestował dotychczas. Niektóre z nich wspierają podmioty działające tylko w konkretnej branży. Poszczególne fundusze będą się też różnić wysokością ryzyka, jakie tolerują.
Wybór odpowiedniego funduszu venture capital do wsparcia Twojego biznesu to niełatwe zadanie. Gdzie szukać konkretnych informacji? Ponownie odwołamy się do wspomnianego wcześniej raportu, w którym możesz znaleźć arkusz zawierający ponad 100 instytucji gotowych wspierać mniejsze przedsięwzięcia.
Nie wiesz, czy współpraca z venture capital to właściwa ścieżka rozwoju?
Napisz do nas. Umów się z nami na bezpłatną konsultację, w ramach której ustalimy, czy i jak możemy Ci pomóc. W naszej ofercie konsultacyjnej znajdziesz stworzenie pitch decka, teasera inwestycyjnego, biznesplanu, doradztwo formalne i nie tylko.