Większość porad dotyczących rozpoczynania działalności gospodarczej obejmuje napisanie biznesplanu, jako niezbędnego kroku w procesie uruchamiania nowej działalności. Jeśli tak wiele doświadczonych w biznesie osób rekomenduje stworzenie takiego dokumentu, to musi on stanowić wartość dodaną, prawda? Brak jasno określonego planu działania to prosta droga do porażki w biznesie. Z tego względu tak ważne jest, by już na starcie napisać biznesplan. Co powinien on zawierać i w jakich etapach należy go tworzyć?
Co to jest biznesplan?
Biznesplan to sporządzony na piśmie dokument opisujący charakter działalności, strategię sprzedaży i promocji oraz uwarunkowania finansowe, a także szczegółowo i precyzyjnie określający mocne i słabe strony przedsięwzięcia, zagrożenia i szanse, a także cele i wydatki. Biznesplan to plan działań, który wyznacza kierunek, dzięki któremu firma może zaplanować swoją przyszłość, pozwalający uniknąć niepowodzeń i dający sygnał inwestorom, że w dane przedsiębiorstwo warto lokować środki.
Dlaczego warto napisać biznesplan?
Jak wynika z przeprowadzonych badań, firmy, które mają opracowany biznesplan, rozwijają się o 30% szybciej niż te, które go nie posiadają. Co więcej, przedsiębiorstwa ze spisanymi biznesplanami są dwa razy mocniej ukierunkowane na rozwój, inwestowanie oraz pozyskiwanie finansowania niż te, które nie posiadają takiego dokumentu.
Wykazano także, że przedsiębiorcy posiadający spisany biznesplan mają 129% większe prawdopodobieństwo wyjścia poza fazę startupu i 260% większe prawdopodobieństwo przejścia od „pomysłu” do stworzenia „nowego biznesu”.
Można więc powiedzieć, że napisanie biznesplanu i regularne aktualizowanie go oznacza, że śledzisz osiągane przez Twoją firmę wyniki i na bieżąco wprowadzasz usprawnienia. Jesteś także w stanie szybciej przewidzieć zagrożenia i na nie zareagować. Posiadanie biznesplanu wydaje się więc być bardzo racjonalnym rozwiązaniem. W końcu w podróż także nie wybierasz się bez planu, celu i mapy, prawda?
Biznesplan — jak powinna wyglądać jego struktura?
Tak naprawdę nie ma jednej uniwersalnej metody na stworzenie biznesplanu. Podczas pisania biznesplanu należy przede wszystkim skupić się na tym, aby spełniał on nasze potrzeby i odzwierciedlał założenia działalności.
Najbardziej popularny jest biznesplan w tradycyjnej formie. Bazuje on na standardowej strukturze, która z reguły wymaga szczegółowego opisania każdej sekcji, co w konsekwencji przekłada się na objętość dokumentu oraz czas jego przygotowania. Jak wygląda struktura takiego biznesplanu?
1. Streszczenie
W tym punkcie należy krótko nakreślić, czym zajmuje się firma i dlaczego może odnieść sukces. Należy uwzględnić jej misję, opisać oferowane produkty lub usługi oraz zawrzeć podstawowe informacje o zespole kierowniczym, pracownikach i lokalizacji siedziby. Jeśli planujesz ubiegać się o finansowanie, powinieneś również zamieścić w streszczeniu informacje finansowe i ogólne plany rozwoju.
2. Opis działalności gospodarczej
W dziale tym powinny znaleźć się szczegółowe informacje na temat Twojej firmy — data założenia lub planowany start, główne kamienie milowe czy liczba pracowników. Należy również precyzyjnie opisać problemy, które rozwiązują oferowane przez Ciebie produkty lub usługi. Warto wymienić dokładnie, do kogo planujesz skierować swoją ofertę, podając grupę docelową, wskazując organizacje lub firmy, które planujesz obsługiwać. Warto także skupić się na wskazaniu przewagi konkurencyjnej, która sprawi, że Twój biznes odniesie sukces.
Zanim więc przystąpisz do pisania tego punktu biznesplanu, zastanów się, jakie realne problemy grupy docelowej rozwiązuje Twój flagowy produkt lub usługa i czy w Twoim zespole są eksperci, którzy będą w stanie zapewnić biznesowi stabilny rozwój. Opis Twojej firmy to także miejsce, w którym możesz pochwalić się swoimi mocnymi stronami.
3. Analiza rynku
Do stworzenia biznesplanu będziesz potrzebował dobrego zrozumienia perspektyw swojej branży i rynku docelowego. Badania konkurencji pomogą Ci lepiej zrozumieć, co robią inne firmy i jakie są ich mocne strony. Na tym etapie nie bój się szukać trendów i nurtujących odbiorców tematów. Zastanów się, co robią odnoszący sukcesy konkurenci. Dlaczego ich działania są skuteczne? Czy możesz zrobić to samo, ale jednak lepiej? Teraz nadszedł czas, aby odpowiedzieć sobie na te pytania.
Pomocna w tym będzie analiza SWOT, która pozwala wykorzystać posiadane na temat przedsięwzięcia informacje do opracowania strategii działania opartej na silnych stronach i szansach, przy jednoczesnym eliminowaniu lub ograniczaniu słabych stron i zagrożeń.
4. Organizacja i zarządzanie
W biznesplanie należy także uwzględnić kwestie dotyczące organizacji przedsiębiorstwa — jaka będzie jego struktura i kto będzie nim zarządzał. W punkcie tym określ więc status prawny planowanej działalności i przedstaw schemat organizacyjny, który wykaże zakres odpowiedzialności poszczególnych członków zespołu. Pokaż, w jaki sposób unikalne doświadczenie każdej osoby przyczyni się do sukcesu Twojego przedsięwzięcia. Możesz także rozważyć dołączenie życiorysów kluczowych członków zespołu.
5. Oferta produktowa
W tym punkcie biznesplanu rozwiń szerzej opis produktu lub usługi, które planujesz sprzedawać. Wyjaśnij, jakie korzyści przynoszą one klientom i jak wygląda cykl życia produktu. Podziel się swoimi planami dotyczącymi własności intelektualnej, takimi jak prawa autorskie czy zgłoszenia patentowe. Jeśli prowadzisz badania nad swoimi usługami lub produktami, wyjaśnij szczegółowo ich zakres.
6. Marketing i sprzedaż
Nie ma złotego środka pomocnego w opracowaniu strategii marketingowej. Warto jednak na start dokładnie określić grupę docelową, wskazać kanały i formy komunikacji, które planujesz rozwijać. Wraz z biegiem czasu strategia będzie ewoluować i zmieniać się, jednak spisanie najważniejszych kwestii w początkowej fazie projektu pozwala lepiej określić cele, wybrać kluczowe KPI i oszacować potrzebny budżet.
Opisz więc, w jaki sposób planujesz przyciągnąć i zatrzymać klientów. Dodaj informacje na temat rozwoju kanałów sprzedażowych. Do tej sekcji będziesz się odwoływać później, kiedy będziesz sporządzać plany finansowe. Podaj informacje na temat rynków docelowych i wybranych segmentów klientów. Określając grupę docelową, pamiętaj jednak, że jeśli wybierzesz zbyt szeroki rynek, to inwestorom może zapalić się przysłowiowa „czerwona lampka”. Na przykład, jeśli Twój produkt kierujesz do osób, które mają pieniądze na zatrudnienie architektów krajobrazu, wymienienie „każdego, kto ma ogród” jako rynek docelowy, może być zbyt ogólne.
Nie zapomnij także o zweryfikowaniu konkurencji. Dowiedz się, w jakie kanały komunikacji inwestuje i jak dobra jest ich obsługa klienta. Odwiedź ich strony i zakładki „o nas”. Poznaj ich misje oraz prezentowane wartości.
7. Wniosek o finansowanie
Jeśli starasz się o zewnętrzne finansowanie, w tym miejscu przedstaw swoje oczekiwania. Skup się na konkretnych danych i oszacuj, ile pieniędzy będziesz potrzebował w ciągu najbliższych pięciu lat i na co je przeznaczysz. Określ także preferowane formy pozyskania środków. Sprecyzuj, czy potrzebujesz wsparcia na zakup sprzętu lub materiałów, wypłatę wynagrodzeń lub pokrycie konkretnych rachunków do czasu wzrostu przychodów. Możesz także dołączyć opis swoich przyszłych strategicznych planów finansowych, takich jak spłata zadłużenia lub sprzedaż biznesu.
8. Prognozy finansowe i źródła finansowania
Uzupełnij swój biznesplan również prognozami dotyczącymi finansów. Pamiętaj, że celem jest tu pokazanie, że Twój biznes może z sukcesem się rozwijać i generować dochody na satysfakcjonującym poziomie. Jeśli Twoja firma ma już ugruntowaną pozycję na rynku, dołącz rachunki zysków i strat, bilanse i rachunki przepływów pieniężnych za ostatnie trzy do pięciu lat. W początkowej fazie działalności firmy warto zestawienia finansowe ująć nawet w krótszych okresach — miesięcznych, kwartalnych czy półrocznych.
Jeśli dopiero zaczynasz przygodę z biznesem, dołącz prognozowany plan finansowy. Upewnij się, że jasno określasz cele i dopasowujesz je do wniosków o finansowanie. Ten punkt biznesplanu to także świetne miejsce na wykorzystanie wykresów i diagramów, aby jeszcze lepiej opowiedzieć finansową historię swojego biznesu.
9. Załączniki
Do biznesplanu można załączyć także inne, ważne dokumenty — akty prawne, lokalne zezwolenia, licencje zawodowe, patenty, członkostwa i stowarzyszenia, numery NIP czy REGON, a także umowy z kluczowymi klientami czy listy intencyjne.
Biznes plan — kiedy jest potrzebny?
Biznesplan to niezbędny dokument dla wszystkich, którzy myślą o założeniu firmy. Spisane w formie dokumentu dane dają jasny pogląd na możliwości i pozwalają lepiej oszacować rentowność całego przedsięwzięcia. Dodatkowo biznesplan wykorzystasz także, gdy:
— poszukujesz zewnętrznych źródeł finansowania,
— chcesz pozyskać inwestora,
— planujesz zawrzeć partnerstwo biznesowe,
— chcesz przyciągnąć do zespołu doświadczonych specjalistów,
— Twoja firma doświadcza powolnego wzrostu i potrzebuje zmian.
Jaką formę biznesplanu wybrać?
W tym temacie można zachować dowolność, jednak przy pewnych założeniach. Biznesplan można przygotować w formie edytowalnego dokumentu, który z łatwością zapiszemy w formacie pdf lub formie prezentacji. Najkorzystniejszym rozwiązaniem jest utworzenie obu wersji. Przykładowo prezentacja może przydać się, gdy poszukujesz inwestora lub nowego partnera biznesowego, a prostsza wersja zapewni wszystkim pracownikom stały wgląd w misję firmy.
Dodatkowe wskazówki dotyczące planu biznesowego
Jeśli chcesz, aby Twój biznesplan był atrakcyjny i czytelny, to pamiętaj o kilku kluczowych zasadach:
— pisz krótko i rzeczowo — uwzględniaj tylko najważniejsze informacje, koncentrując się na ich wartości, a nie na ilości,
— zadbaj o estetykę — podziel dokument na odrębne sekcje i dodaj spis treści, aby osoby przeglądające biznesplan czy inwestorzy mogli szybko przełączać się pomiędzy najważniejszymi informacjami; odpowiedni układ, zastosowanie brandingu i ciekawa oprawa graficzna nadają biznesplanowi profesjonalnego charakteru,
— sprawdź błędy — biznesplan buduje wizerunek Twojej marki, musi więc być napisany poprawnym językiem, bez błędów formalnych czy literówek; zanim biznesplan ujrzy światło dzienne, powinien przejść proofreading.
Pamiętaj, że napisać biznesplan może każdy, jednak samo jego stworzenie nie zaprowadzi Twojej firmy na szczyt. Wskaże Ci jednak drogę, którą się tam dostaniesz. Przemyślenia zawarte w planie jasno wytyczają bowiem kamienie milowe, za pomocą których możesz osiągnąć sukces i zbudować dochodową firmę.
Sprawdź nas!
Zajmujemy się także działalnością konsultacyjną. Szukasz inwestora dla swojej firmy? Chcesz sprawdzić swoje MVP, policzyć ROI/ROAS czy CAC i CLTV albo zastanawiasz się jak skutecznie zaprezentować się przed aniołem biznesu? Umów się z nami, z pewnością podsuniemy Ci dobre rozwiązanie.