Kilka dni temu opublikowany został kolejny raport PFR Ventures. Grupa ta zarządzą ponad 3 mld złotych i sukcesywnie inwestuje w ponad 50 funduszy venture capital w Polsce. Owe fundusze z kolei inwestują powierzone im środki w innowacyjne polskie spółki, których na dzień pisania tego artykułu jest około 350.

Wspomniany raport podsumowuje transakcje na całym rynku venture capital w Polsce w 2021 roku.

Jaki jest najważniejszy wniosek płynący z dostępnych danych? Wartość transakcji przeprowadzanych przez fundusze venture capital rośnie.

W 2021 roku 379 spółek pozyskało 3,6 mld zł od 113 funduszy. To o 1,5 mld zł więcej niż w 2020 r. Oznacza to również, że w samym 2021 roku omawiane spółki zebrały więcej kapitału niż w 2019 i 2020 łącznie.

Pełen raport „Transakcje na polskim rynku VC w 2021” znajdziesz tutaj, a w tym artykule przyjrzymy się kilku najciekawszym aspektom tego opracowania.

Ile wynosiła średnia inwestycja funduszy VC w 2021 roku?

Siłą rzeczy wartość średniej inwestycji VC na polskim rynku także osiągnęła rekordową wartość, która wyniosła 7,1 mln zł. To wzrost aż o 85% względem 2020 roku i 120% względem 2019. Jak podkreślają autorzy raportu, mocny wpływ na tak wysoką średnią miało kilka największych rund.

Jakie to rundy? Inwestorzy venture capital w 2021 najwięcej wydali na:

• Docplanner (runda F) — 600 mln zł (taką wartość estymują autorzy raportu),
• uncapped (runda B) — 301 mln zł,
• Ramp (runda A) — 220 mln zł,
• Packhelp (runda B) — 190 mln zł,
• Infermedica (runda B) — 120 mln zł.

Nie wzrosła za to mediana wartości zeszłorocznych transakcji. W trzech z czterech kwartałów zeszłego roku wyniosła około miliona zł, co odzwierciedla trendy z minionych lat. Autorzy raportu prognozują, że w 2022 roku wartość mediany ponownie nie zmieni się znacząco, ale średnia wartość inwestycji nadal będzie wzrastać.

Jaki rodzaj kapitału dominował w 2021 roku (i skąd pochodził)?

Jak możemy przeczytać w raporcie, biorąc pod uwagę wartość transakcji, 31% środków pochodziło z kapitału publiczno-prywatnego (1,41 mld zł), a pozostałe 69% stanowił kapitał prywatny (2,19 mld zł). Patrząc pod kątem pochodzenia, 42% wartości transakcji dostarczały fundusze polskie (1,51 mld zł), a 58% międzynarodowe (2,09 mld zł).

Sytuacja wygląda nieco inaczej, jeśli analizować transakcje pod względem ich liczby; w aż 310 przypadkach (na 424) większość środków stanowił kapitał publiczno-prywatny, a tylko w 114 kapitał prywatny.

Rozgraniczając transakcje pod względem pochodzenia, ta dysproporcja jest jeszcze większa; 366 do 58 na korzyść polskich funduszy venture capital względem tych międzynarodowych.

Ubiegły rok był rekordowy dla polskiego rynku venture capital pod niemal każdym względem

O skali tego rekordu świadczy przede wszystkim aż 70% wzrost wartości transakcji względem poprzedzającego roku (z 2,1 mld zł do 3,6 mld zł). Jeszcze większe wrażenie wywołuje porównanie zeszłorocznych wartości z tymi z 2018 r., wówczas możemy mówić o aż 23-krotnym wzroście!

Rośnie także wartość zagranicznych inwestycji, na jakie decydują się polskie fundusze venture capital. W zeszłym roku polskie fundusze VC zainwestowały za granicą 366 mln złotych, wypracowując aż 3,6-krotny wzrost względem 2020 roku (w którym analogiczna wartość wyniosła 101,5 mln zł).

Liczba transakcji, które złożyły się na wspomnianą kwotę, wzrosła o 46%, z 29 w 2020 r. do 63 w 2021 r.

Jak możemy przeczytać w załączonych do raportu komentarzach, trend ten powinien cieszyć, gdyż zagraniczne inwestycje to okazja do nabycia doświadczenia, know-howu i stworzenia nowych relacji biznesowych, co korzystnie przełoży się warunki panujące na rodzimym rynku.

Czym najczęściej zajmują się startupy, które przyciągają fundusze venture capital?

W omawianym raporcie znajdziemy także dane dotyczące procentowego udziału poszczególnych branż w całkowitej liczbie transakcji. Na szczególną uwagę zasługuje branża medyczna, której procentowy udział w liczbie transakcji względem zeszłego roku co prawda spadł, ale nadal utrzymał pierwsze miejsce, stanowiąc nieco ponad 14% wszystkich umów.

Dalsze miejsca na podium, zarówno w 2021, jak i 2020, zajmowały niezmiennie branże finansowa oraz usług internetowych. Udział obu tych segmentów w obu latach wynosił około 6%.

Łącznie wszystkie spółki przyporządkowano do 36 kategorii, z czego w dziesięciu największych zawarło się około 57% wszystkich transakcji.

Kolejny rok mocnej pozycji startupów z obszaru ochrony zdrowia nie zaskakuje — za przyczyny można łatwo wskazać nieustępującą pandemię oraz wymagający innowacji system opieki zdrowotnej w Polsce.

Jakie modele biznesowe były najpopularniejsze wśród finansowanych przedsiębiorstw?

Najpopularniejszym modelem biznesowym wśród przedsiębiorstw, które zdecydowały się na współpracę z sektorem VC w 2021, był SaaS, czyli subscription as a service (około 45% spółek). Dalsze miejsca zajęły tzw. marketplace'y (wzrost r/r z 10% do niemal 30%) oraz produkcja hardware'u (spadek r/r z 20% do 14%).

Według komentującej te dane Małgorzaty Walczak z PFR Ventures, tak duża popularność SaaS-ów to efekt ciągłej niedojrzałości rynku i wiążących się z nią niewielkich nakładów na inwestycje w hardware.

Przedsiębiorstwa finansowane przez fundusze venture capital zatrudniają coraz więcej osób

Także i w tym wypadku dane wskazują jasny trend. Top 15 startupów (pod względem wielkości otrzymanego finansowania) znacząco zwiększyło zatrudnienie na przestrzeni zeszłego roku. W wartościach bezwzględnych mowa tu o wzroście z 3436 do 4776 zatrudnionych w trakcie 12 miesięcy.

Ciekawym aspektem, na który zwraca uwagę dołączony do raportu komentarz, jest rywalizacja o pracownika. W dobie globalizacji i powszechnej pracy zdalnej zdobycie wykwalifikowanego pracownika, który jednocześnie wpasuje się w zespoł, jest dużym wyzwaniem dla technologicznych startupów.

Jak pisze Róża Szafranek: Nie jest też sztuką znaleźć na rynku i zatrudnić dużo dobrych pracowników. Sztuką jest ich utrzymać i uczynić z nich ambasadorów firmy, którzy w nią wierzą i czują, że ją współtworzą.

Co cieszy, wśród osób tworzących startupowe przedsiębiorstwa dość duży odsetek stanowią Polki i Polacy — 58%.

Fundusze venture capital chętnie inwestują także w rundy seed

W zeszłym roku nie brakło także inwestycji w tzw. rundzie seed, czyli bardzo wczesnej fazie rozwoju przedsiębiorstwa. Raport wskazuje ponad 100 takich przypadków, rozłożonych na 12 funduszy.

Borys Musielak, reprezentujący fundusz venture capital SMOK Ventures, bardzo pozytywnie wypowiedział się o tym trendzie. Przyznał jednocześnie, że aż 11 z 12 wspieranych przez jego fundusz spółek uzyskało dalsze finansowanie, opiewające na niemal 170 mln złotych. Według Musielaka, z czym trudno się nie zgodzić, te liczby to bardzo dobry prognostyk dla przyszłych exitów.

Trzy najciekawsze inwestycje na rynku venture capital w 2021 r.

Autorzy raportu pokusili się także o wskazanie trzech, ich zdaniem najciekawszych transakcji z minionego roku. Do tej trójki zaliczono wspomniane wyżej: Ramp (platformę pozwalającą na zakup kryptowalut), Packhelp (spółkę produkującą spersonalizowane opakowania na produkty) oraz Infermedicę (spółkę z branży medycznej).

Dokumenty podpisywane z funduszem venture capital

Na zakończenie swojego raportu autorzy przygotowali coś dla zarządzających startupami: wzory term sheet oraz umów inwestycyjnych, z których inwestorzy korzystają na co dzień.

Wszystkie informacje, którymi posiłkowaliśmy się w tym artykule, wraz ze wspomnianymi linkami znajdziesz bezpośrednio w raporcie: „Transakcje na polskim rynku VC 2021”.

Więcej o polskim rynku venture capital przeczytasz w innym artykule na naszym blogu — Jak wygląda rynek venture capital w Polsce? Tam też znajdziesz odnośnik do poprzedniej wersji omawianego tu raportu.

A jeżeli zastanawiasz się nad różnicami pomiędzy smart money oferowanym przez fundusz venture capital, a tym zapewnianym przez anioła biznesu, zapraszamy do przeczytania artykułu — Anioły biznesu czy venture capital?

Emiteo to licencjonowana platforma crowdfundingu inwestycyjnego, która pomaga startupom i firmom pozyskać kapitał na rozwój. Wspieramy przedsiębiorców na każdym etapie procesu – od przygotowania oferty, przez kampanię, aż po finalizację inwestycji.

Wypełnij formularz – a sprawdzimy, czy crowdfunding inwestycyjny jest odpowiednim rozwiązaniem dla Twojego biznesu.