Kilka dni temu opublikowany został kolejny raport PFR Ventures. Grupa ta zarządzą ponad 3 mld złotych i sukcesywnie inwestuje w ponad 50 funduszy venture capital w Polsce. Owe fundusze z kolei inwestują powierzone im środki w innowacyjne polskie spółki, których na dzień pisania tego artykułu jest około 350.
Wspomniany raport podsumowuje transakcje na całym rynku venture capital w Polsce w 2021 roku.
Jaki jest najważniejszy wniosek płynący z dostępnych danych? Wartość transakcji przeprowadzanych przez fundusze venture capital rośnie.
W 2021 roku 379 spółek pozyskało 3,6 mld zł od 113 funduszy. To o 1,5 mld zł więcej niż w 2020 r. Oznacza to również, że w samym 2021 roku omawiane spółki zebrały więcej kapitału niż w 2019 i 2020 łącznie.
Pełen raport „Transakcje na polskim rynku VC w 2021” znajdziesz tutaj, a w tym artykule przyjrzymy się kilku najciekawszym aspektom tego opracowania.
Ile wynosiła średnia inwestycja funduszy VC w 2021 roku?
Siłą rzeczy wartość średniej inwestycji VC na polskim rynku także osiągnęła rekordową wartość, która wyniosła 7,1 mln zł. To wzrost aż o 85% względem 2020 roku i 120% względem 2019. Jak podkreślają autorzy raportu, mocny wpływ na tak wysoką średnią miało kilka największych rund.
Jakie to rundy? Inwestorzy venture capital w 2021 najwięcej wydali na:
- Docplanner (runda F) — 600 mln zł (taką wartość estymują autorzy raportu),
- uncapped (runda B) — 301 mln zł,
- Ramp (runda A) — 220 mln zł,
- Packhelp (runda B) — 190 mln zł,
- Infermedica (runda B) — 120 mln zł.
Nie wzrosła za to mediana wartości zeszłorocznych transakcji. W trzech z czterech kwartałów zeszłego roku wyniosła około miliona zł, co odzwierciedla trendy z minionych lat. Autorzy raportu prognozują, że w 2022 roku wartość mediany ponownie nie zmieni się znacząco, ale średnia wartość inwestycji nadal będzie wzrastać.
Jaki rodzaj kapitału dominował w 2021 roku (i skąd pochodził)?
Jak możemy przeczytać w raporcie, biorąc pod uwagę wartość transakcji, 31% środków pochodziło z kapitału publiczno-prywatnego (1,41 mld zł), a pozostałe 69% stanowił kapitał prywatny (2,19 mld zł). Patrząc pod kątem pochodzenia, 42% wartości transakcji dostarczały fundusze polskie (1,51 mld zł), a 58% międzynarodowe (2,09 mld zł).
Sytuacja wygląda nieco inaczej, jeśli analizować transakcje pod względem ich liczby; w aż 310 przypadkach (na 424) większość środków stanowił kapitał publiczno-prywatny, a tylko w 114 kapitał prywatny.
Rozgraniczając transakcje pod względem pochodzenia, ta dysproporcja jest jeszcze większa; 366 do 58 na korzyść polskich funduszy venture capital względem tych międzynarodowych.
Ubiegły rok był rekordowy dla polskiego rynku venture capital pod niemal każdym względem
O skali tego rekordu świadczy przede wszystkim aż 70% wzrost wartości transakcji względem poprzedzającego roku (z 2,1 mld zł do 3,6 mld zł). Jeszcze większe wrażenie wywołuje porównanie zeszłorocznych wartości z tymi z 2018 r., wówczas możemy mówić o aż 23-krotnym wzroście!
Rośnie także wartość zagranicznych inwestycji, na jakie decydują się polskie fundusze venture capital. W zeszłym roku polskie fundusze VC zainwestowały za granicą 366 mln złotych, wypracowując aż 3,6-krotny wzrost względem 2020 roku (w którym analogiczna wartość wyniosła 101,5 mln zł).
Liczba transakcji, które złożyły się na wspomnianą kwotę, wzrosła o 46%, z 29 w 2020 r. do 63 w 2021 r.
Jak możemy przeczytać w załączonych do raportu komentarzach, trend ten powinien cieszyć, gdyż zagraniczne inwestycje to okazja do nabycia doświadczenia, know-howu i stworzenia nowych relacji biznesowych, co korzystnie przełoży się warunki panujące na rodzimym rynku.
Czym najczęściej zajmują się startupy, które przyciągają fundusze venture capital?
W omawianym raporcie znajdziemy także dane dotyczące procentowego udziału poszczególnych branż w całkowitej liczbie transakcji. Na szczególną uwagę zasługuje branża medyczna, której procentowy udział w liczbie transakcji względem zeszłego roku co prawda spadł, ale nadal utrzymał pierwsze miejsce, stanowiąc nieco ponad 14% wszystkich umów.
Dalsze miejsca na podium, zarówno w 2021, jak i 2020, zajmowały niezmiennie branże finansowa oraz usług internetowych. Udział obu tych segmentów w obu latach wynosił około 6%.
Łącznie wszystkie spółki przyporządkowano do 36 kategorii, z czego w dziesięciu największych zawarło się około 57% wszystkich transakcji.
Kolejny rok mocnej pozycji startupów z obszaru ochrony zdrowia nie zaskakuje — za przyczyny można łatwo wskazać nieustępującą pandemię oraz wymagający innowacji system opieki zdrowotnej w Polsce.
Jakie modele biznesowe były najpopularniejsze wśród finansowanych przedsiębiorstw?
Najpopularniejszym modelem biznesowym wśród przedsiębiorstw, które zdecydowały się na współpracę z sektorem VC w 2021, był SaaS, czyli subscription as a service (około 45% spółek). Dalsze miejsca zajęły tzw. marketplace'y (wzrost r/r z 10% do niemal 30%) oraz produkcja hardware'u (spadek r/r z 20% do 14%).
Według komentującej te dane Małgorzaty Walczak z PFR Ventures, tak duża popularność SaaS-ów to efekt ciągłej niedojrzałości rynku i wiążących się z nią niewielkich nakładów na inwestycje w hardware.
Przedsiębiorstwa finansowane przez fundusze venture capital zatrudniają coraz więcej osób
Także i w tym wypadku dane wskazują jasny trend. Top 15 startupów (pod względem wielkości otrzymanego finansowania) znacząco zwiększyło zatrudnienie na przestrzeni zeszłego roku. W wartościach bezwzględnych mowa tu o wzroście z 3436 do 4776 zatrudnionych w trakcie 12 miesięcy.
Ciekawym aspektem, na który zwraca uwagę dołączony do raportu komentarz, jest rywalizacja o pracownika. W dobie globalizacji i powszechnej pracy zdalnej zdobycie wykwalifikowanego pracownika, który jednocześnie wpasuje się w zespoł, jest dużym wyzwaniem dla technologicznych startupów.
Jak pisze Róża Szafranek: Nie jest też sztuką znaleźć na rynku i zatrudnić dużo dobrych pracowników. Sztuką jest ich utrzymać i uczynić z nich ambasadorów firmy, którzy w nią wierzą i czują, że ją współtworzą.
Co cieszy, wśród osób tworzących startupowe przedsiębiorstwa dość duży odsetek stanowią Polki i Polacy — 58%.
Fundusze venture capital chętnie inwestują także w rundy seed
W zeszłym roku nie brakło także inwestycji w tzw. rundzie seed, czyli bardzo wczesnej fazie rozwoju przedsiębiorstwa. Raport wskazuje ponad 100 takich przypadków, rozłożonych na 12 funduszy.
Borys Musielak, reprezentujący fundusz venture capital SMOK Ventures, bardzo pozytywnie wypowiedział się o tym trendzie. Przyznał jednocześnie, że aż 11 z 12 wspieranych przez jego fundusz spółek uzyskało dalsze finansowanie, opiewające na niemal 170 mln złotych. Według Musielaka, z czym trudno się nie zgodzić, te liczby to bardzo dobry prognostyk dla przyszłych exitów.
Trzy najciekawsze inwestycje na rynku venture capital w 2021 r.
Autorzy raportu pokusili się także o wskazanie trzech, ich zdaniem najciekawszych transakcji z minionego roku. Do tej trójki zaliczono wspomniane wyżej: Ramp (platformę pozwalającą na zakup kryptowalut), Packhelp (spółkę produkującą spersonalizowane opakowania na produkty) oraz Infermedicę (spółkę z branży medycznej).
Dokumenty podpisywane z funduszem venture capital
Na zakończenie swojego raportu autorzy przygotowali coś dla zarządzających startupami: wzory term sheet oraz umów inwestycyjnych, z których inwestorzy korzystają na co dzień.
Wszystkie informacje, którymi posiłkowaliśmy się w tym artykule, wraz ze wspomnianymi linkami znajdziesz bezpośrednio w raporcie: „Transakcje na polskim rynku VC 2021”.
Więcej o polskim rynku venture capital przeczytasz w innym artykule na naszym blogu — Jak wygląda rynek venture capital w Polsce? Tam też znajdziesz odnośnik do poprzedniej wersji omawianego tu raportu.
A jeżeli zastanawiasz się nad różnicami pomiędzy smart money oferowanym przez fundusz venture capital, a tym zapewnianym przez anioła biznesu, zapraszamy do przeczytania artykułu — Anioły biznesu czy venture capital?
Współpraca z funduszem venture capital to spora szansa dla średnich przedsiębiorstw
Zanim jednak do takiej współpracy dojdzie, muszą zostać spełnione konkretne warunki. Rzetelne przygotowanie jest kluczowe, by Twój biznes mógł przejść proces due diligence i pozyskać wsparcie funduszu VC.
Emiteo może pomóc Ci odpowiednio się przygotować.
Skorzystaj z formularza na dole strony, opisz nam swoją sytuację, a my skontaktujemy się z Tobą, jeżeli będziemy mogli Ci pomóc.
