Startup to pojęcie, które w ostatnich latach robi zawrotną karierę. Ciężko jednak o jedną, wyczerpującą definicję startupu. Najczęściej tym mianem określane są firmy „młode”, nastawione na innowację i szybką skalowalność. Niezależnie od przyjętej definicji, jeden aspekt takiej działalności jest niezmienny. By osiągnąć swoje — często bardzo ambitne — cele, startupy potrzebują sporych ilości gotówki, którą niemal zawsze muszą pozyskać z zewnątrz.
Jak dokładnie wygląda to „zewnątrz”? Zapraszamy do krótkiego przewodnika.
Skąd pozyskać środki finansowe na rozwój startupu?
Metod na zdobycie finansowania dla startupu jest wiele, w dodatku niektóre z nich diametralnie różnią się od siebie. W tym tekście przyjrzymy się tym najbardziej tradycyjnym i jednocześnie najbardziej popularnym.
Finansowanie własne — bootstrapping
Metoda ta jest najprostszym, i do pewnego momentu w „życiu” firmy najczęstszym, sposobem finansowania startupów. Bootstrapping zakłada bowiem, że firma prowadzona jest bez wykorzystywania zewnętrznego kapitału i wykorzystuje środki finansowe jej założycieli oraz bieżące przychody.
Idea bootstrappingu wydaje się całkiem naturalna — w końcu głównym zadaniem firmy jest zarabianie pieniędzy, czemu więc przedsiębiorstwo nie miałoby samo finansować swojego rozwoju? W praktyce sytuacja nie zawsze wygląda tak różowo. Startupy, a także inne firmy na wczesnym etapie działalności, bardzo często przez długi okres nie są w stanie wypracować realnych nadwyżek finansowych. Co więcej, utrzymywanie ich działalności nierzadko wymaga zewnętrznego wsparcia finansowego. Innymi słowy, wiele przedsięwzięć zanim zacznie przynosić zyski, generuje straty.
W praktyce mało którego założyciela stać, by dopłacać do swojej firmy przez kilka lat, jednocześnie inwestując w nią niemal każdą wolną chwilę. Milionerzy z bogatym portfolio zrealizowanych projektów bardzo rzadko zostają założycielami startupów. Zdecydowanie częściej są to przedsiębiorczy ludzie, którzy czują, że mają innowacyjny pomysł na produkt (lub usługę) i chcieliby wprowadzić go na rynek.
Skąd więc pozyskać fundusze, gdy finansowanie własne przestaje wchodzić w grę?
Czy warto brać pod uwagę kredyt bankowy?
To jedna z najbardziej tradycyjnych metod finansowania, jednak nie jest specjalnie popularna wśród założycieli startupów. Dlaczego? Przyczyna jest dość prosta. Startupy z zasady nie mają zdolności kredytowej. Ich przychody są bardzo małe (lub nie ma ich wcale), w związku z czym finansowanie dalszego rozwoju za pomocą kredytu jest niemal niemożliwe.
Jeżeli więc jesteś założycielem startupu, to niemal na pewno będziesz musiał poszukać środków finansowych gdzie indziej. Przyjrzyjmy się kilku najpopularniejszym rozwiązaniom.
Znajdź inwestora w postaci anioła biznesu
Kim są anioły biznesu? To osoby prywatne i jednocześnie doświadczeni inwestorzy, którzy udzielają finansowania startupom lub młodym firmom.
Dlaczego warto korzystać z ich pomocy? Niemal zawsze rozpoczęcie współpracy z aniołem biznesu oznacza coś więcej niż pozyskanie finansowania dla Twojego startupu. Takie osoby z zasady bardzo chętnie dzielą się swoim doświadczeniem czy udzielają biznesowych rad. Nieoceniony może okazać się również dostęp do ich sieci kontaktów. Współpraca z aniołami biznesu zapewnia wiele korzyści, które ciężko przeliczyć na pieniądze.
Co więcej, ich motywacja często nie opiera się wyłącznie na chęci wzbogacenia się. Anioły biznesu najchętniej inwestują w projekty, w które wierzą lub wydają się im interesujące.
Jakie są minusy tej formy finansowania startupu? W zamian za wsparcie tacy inwestorzy otrzymują zazwyczaj udziały w kapitale danej spółki lub instrumenty dłużne z późniejszą opcją zamiany na udziały. Oznacza to, że założyciele danej firmy muszą zrzec się części własności danej firmy w zamian za otrzymane finansowanie.
Warto również dodać, że wsparcie, jakiego udzielają anioły biznesu, zazwyczaj mieści się w przedziale od kilkudziesięciu do kilkuset tysięcy złotych. Jeśli potrzebujesz większego kapitału, musisz rozważyć współpracę z kilkoma inwestorami tego typu. Zanim więc zaczniesz spotykać się aniołami biznesu, musisz jasno określić, jak duże są potrzeby finansowe Twojego startupu.
Więcej o aniołach dowiesz się z artykułu, który opublikowaliśmy wcześnie na naszym blogu. Emiteo również ma swojego anioła biznesu, którym jest Maciej Filipkowski. Więcej o jego sylwetce możesz dowiedzieć się na jego stronie.
A może fundusze venture capital?
To kolejna, popularna opcja pozyskania finansowania. Decydują się na nią głównie startupy i firmy, które nie mają szans na pozyskanie kapitału tradycyjnymi metodami (jak wspomniany wcześniej kredyt). Jak działają takie fundusze? To bardzo obszerny temat (o rynku venture capital w Polsce także możesz przeczytać w naszym artykule), ale spróbujemy pokrótce przybliżyć Ci ich model działania.
Podstawą działania każdego VC są inwestorzy instytucjonalni funduszu, którzy zapewniają mu finansowanie. Ich środki są zarządzane przez inwestorów VC, których zadaniem jest wybór trzeciej i ostatniej grupy zaangażowanej w cały proceder — przedsiębiorców, którzy będą rozwijać swoje firmy z pomocą otrzymanych pieniędzy.
Finansowanie udzielane przez sektor VC jest nieco trudniejsze do pozyskania. Cel tego typu funduszy jest jasny — możliwie jak najszybciej i jak najbardziej pomnożyć zainwestowane środki. Tym samym relacja startup-inwestor jest bardziej biznesowa. Oczywiście, współpracując z funduszem VC również możesz liczyć na wsparcie i doradztwo, ale będzie ono miało bardziej formalny charakter niż we wcześniej omawianym przypadku.
Także i ta opcja ma swoje wady. Ceną za dostarczony kapitał, podobnie jak we wcześniejszym przypadku, są udziały w Twoim startupie, co wiążę się z oddaniem części kontroli nad firmą w ręce funduszu. Przewagą funduszy VC są zasoby finansowe, które znacząco przewyższają większość indywidualnych inwestorów.
Finansowanie, jakie jest w stanie zapewnić sektor VC, często liczone jest w milionach złotych — w 2020 roku trzy polskie spółki (ICEYE, Brainly oraz Booksy) otrzymały kapitał o wartościach z przedziału 250-350 milionów PLN każda!
Aktualizacja luty 2022: zobacz też, jak wyglądał rok 2021 na polskim rynku venture capital.
Crowdfunding to kolejny z potencjalnych sposobów na sfinansowanie Twojego przedsięwzięcia
Mimo iż tradycyjnie kojarzony ze zbiórkami charytatywnymi albo kupowaniem gadżetów, crowdfunding to kolejny sposób na zdobycie finansowania dla startupu. Crowdfunding inwestycyjny (bo tak fachowo nazywa się interesująca nas odmiana) to metoda, za pomocą której spółki poszukujące finansowania, mogą ubiegać się o środki od bardzo dużego grona inwestorów.
Wszystkie wcześniej omawiane możliwości skupiały się na zdobyciu niewielkiej ilości bardzo zamożnych inwestorów. Idea crowdfundingu inwestycyjnego jest zgoła odwrotna. W ramach tej metody w dany biznes mogą zainwestować setki, a nawet tysiące osób. Próg wejścia dla takiej inwestycji wynosi zazwyczaj kilkaset złotych.
A jakie kwoty można zebrać za pomocą tej metody w Polsce? Obecny (czerwiec 2021) limit to równowartość 1 miliona euro (czyli około 4,5 mln złotych), ale już w najbliższych miesiącach ma on zostać podwyższony do 5 milionów euro (około 20 mln złotych).
Finansowanie startupów z pomocą crowdfundingu inwestycyjnego ma jedną dużą zaletę. Właściciele firmy oddają relatywnie małą część swojej własności w formie sprzedawanych akcji. Dzięki temu zachowują dużą sprawczość i mogą w pełni skupić się rozwoju oferowanej usługi czy produktu.
Jakie są wady tej metody? Podstawą udanej kampanii crowdfundingowej jest społeczność zgromadzona wokół danej marki. Nie jest to warunek, który od ręki może zostać spełniony przez każdy startup. Oczywiście dobry pomysł (produkt lub usługa) zazwyczaj obroni się sam, ale dotarcie do już istniejącej społeczności jest nieporównywalnie łatwiejsze niż stworzenie jej od podstaw.
Musisz również pamiętać, że profesjonalni inwestorzy będą wymagać od Ciebie innego rodzaju informacji i sposobu ich prezentacji niż uczestnicy zbiórek crowdfundingowych.
Podsumowując, jest wiele metod na zdobycie środków niezbędnych do rozwoju startupu i żadna z nich nie jest idealna. Nie wyczerpaliśmy tematu, ale mamy nadzieję, że przybliżyliśmy Ci kilka najbardziej popularnych opcji.
Twój startup szuka finansowania? Chcesz dowiedzieć się więcej? Chętnie podsuniemy Ci parę pomysłów!
Napisz do nas i umów się na bezpłatną konsultację. Emiteo to nie tylko platforma crowdfundingowa. Prowadzimy również działalność agencyjną. Wśród naszych usług znajdziesz analizę modelu biznesowego, konsultację modelu finansowego, a także przygotowanie materiałów do prezentacji inwestorskich.