Czym są pożyczki społecznościowe?

Pożyczki społecznościowe — polski odpowiednik terminu social lending — to alternatywna forma lokowania/pożyczania kapitału. Dlaczego alternatywna? Ponieważ w tym wypadku to Ty pożyczasz komuś swoje pieniądze, zazwyczaj za pośrednictwem przeznaczonej ku temu platformy, na ustalonych wcześniej warunkach. Cała idea zakłada, że oprocentowanie takiej pożyczki jest wyższe niż na lokatach (korzyść dla pożyczkodawcy) i jednocześnie niższe niż w przypadku kredytów (na czym zyskuje pożyczkobiorca).

Social lending to jeden z wielu sposobów na inwestowanie nadwyżek finansowych. Obecnie ta metoda jest mniej popularna w Polsce niż w krajach zachodnich, ale jak to zazwyczaj bywa z nowościami, jej popularyzacja wydaje się tylko kwestią czasu.

W zasadzie możemy wyróżnić dwa główne rodzaje pożyczek społecznościowych. Pierwszy to pożyczki służące za tzw. chwilówkę, czyli pokrywające bieżące potrzeby danej osoby. Drugi to pożyczki zaciągane przez przedsiębiorstwa, które poszukują środków na dalszy rozwój. Na potrzeby tego tekstu przyjrzymy się temu ostatniemu rozwiązaniu.

Dlaczego firmy decydują się na social lending?

Istnieje kilku powodów, ale najważniejszy jest ten najbardziej prozaiczny — takie pożyczki są tańsze niż kredyty bankowe. Zarówno koszt pożyczki, jak i jej oprocentowanie są niższe. Co więcej, uzyskanie takiej pożyczki wiąże się z wymogiem spełnienia mniejszej ilości formalności, dzięki czemu cała procedura jest krótsza i pożyczkobiorca szybciej ma pieniądze na swoim koncie.

Wyobraź sobie następującą sytuację. Posiadasz dochodowego foodtrucka, z którego sprzedajesz burgery. Kilka lat temu zaciągnąłeś kredyt w banku, który regularnie i sumiennie spłacasz, a na rynku pojawia się okazja. Twoja bezpośrednia konkurencja bankrutuje i szybko potrzebuje upłynnić swój sprzęt, w związku z czym wyprzedaje go za bezcen (a planowałeś już wcześniej kupić kolejną ciężarówkę i otworzyć kolejny punkt).

Na zakup masz raptem kilka tygodni, ale w tak krótkim czasie nie jesteś w stanie pozyskać niezbędnych środków (150 tysięcy PLN). Właśnie w takiej sytuacji rozwiązaniem mogą być pożyczki społecznościowe.

Social lending w praktyce

Jak wygląda proces udzielania pożyczki przedsiębiorstwu w praktyce? Na samym początku musisz znaleźć firmę, która chce zaciągnąć pożyczkę społecznościową. Możesz to zrobić na własną rękę lub za pomocą portalu internetowego, który pośredniczy w tego typu usługach.

W tym drugim wypadku część odpowiedzialności spoczywa po stronie platform, które w zamian za pobieraną prowizję weryfikują pojawiające się oferty, co z założenia zmniejsza ryzyko niepowodzenia danej inwestycji. W przypadku gdy pożyczasz pieniądze bez pośrednictwa takiej instytucji, możesz liczyć na lepszy zwrot z inwestycji, ale też ryzyko jest nieco większe.

Gdy znajdziesz już ofertę, która Cię zainteresuje, warto sprawdzić dokładne warunki pożyczki: kwotę, jaką chce uzyskać pożyczkobiorca; odsetki, jakie zobowiązuje się zapłacić oraz gwarantowane zabezpieczenie na wypadek niespełnienia warunków umowy. Niektórzy pożyczkobiorcy, poza spłatą pożyczonej kwoty wraz z odsetkami, oferują także bonusy w postaci swoich produktów lub usług.

Jeżeli uznasz daną ofertę za wiarygodną a wysokość oprocentowania za satysfakcjonującą, pozostaje Ci tylko dopełnić formalności. Jeżeli będziesz udzielał pożyczki za pośrednictwem dedykowanej platformy, musisz się na niej zarejestrować i złożyć ofertę. Jeżeli zdecydujesz się na zawarcie transakcji poza takim systemem, musisz skontaktować się daną firmą bezpośrednio i dogadać podpisanie umowy oraz sposób przekazania pieniędzy.

Jakie ryzyko wiąże się z pożyczkami społecznościowymi?

W tym miejscu musimy przypomnieć nieco wyświechtane stwierdzenie — nie ma inwestycji wolnych od ryzyka. Jakie zabezpieczenia chronią inwestora udzielającego pożyczki społecznościowej w przypadku braku spłaty? Pożyczkodawca może zabezpieczyć się na kilka sposobów, a do najpopularniejszych należą:

• weksel in blanco — taki weksel jest podpisany przez pożyczkobiorcę, ale nie jest wypełniony kwotą do zapłaty. Towarzyszy mu deklaracja, która określa warunki wypełnienia brakujących elementów. Zazwyczaj wysokość kwoty, którą pożyczkodawca może wpisać na wekslu, jest powiązana bezpośrednio z umową pożyczki.
• oświadczenie o dobrowolnym poddaniu się egzekucji — to jednostronne oświadczenie sporządzone w obecności notariusza o dobrowolnym poddaniu się egzekucji przez pożyczkobiorcę, gdy ten nie wywiąże się z zapisów umowy. W tym wypadku podstawą prawną jest art. 777 kodeksu postępowania cywilnego, przez co często tę metodę określa się mianem „trzech siódemek”.
• poręczenie wekslowe — poręczenie to zabezpiecza spłatę pożyczki, gdy majątek pożyczkobiorcy nie wystarczy na zagwarantowanie spłaty należności. W takim wypadku poręczyciel odpowiada w takim samym stopniu jak osoby, za które poręczył.
• hipoteka — zabezpiecza umowę pożyczki poprzez ograniczenie prawa rzeczowego na nieruchomości. Hipoteka jest wpisywana do księgi wieczystej danej nieruchomości i wygasa dopiero po pełnej spłacie zobowiązania.

To tylko kilka z wielu sposobów, którymi inwestor może zabezpieczyć się przed utratą pożyczonych środków. Możliwości w przypadku pożyczek społecznościowych jest sporo i dużo będzie zależeć od kwoty pożyczki, branży, w jakiej firma funkcjonuje, a także czasu, na jaki opiewać będzie dana umowa.

Ile możesz zarobić udzielając pożyczki społecznościowej?

Podobnie jak w kontekście ryzyka dużo zależy od czynników charakteryzujących daną ofertę. Zazwyczaj oprocentowanie oferowane przez pożyczkobiorców to od kilku do kilkunastu procent w skali roku.

Spłata pieniędzy odbywa się najczęściej na jeden z dwóch sposobów. W ramach pierwszego pożyczający regularnie spłaca odsetki i po upływie czasu trwania umowy zwraca inwestorom powierzone mu środki. W ramach tego drugiego pożyczkobiorca zwraca całą kwotę pożyczki, wraz z odsetkami, dopiero po zakończeniu podpisanej umowy.

Social lending w Polsce

Pożyczki społecznościowe w Polsce to relatywnie młody rynek, szczególnie gdy mowa o finansowaniu udzielanym firmom. Platform poświęconych tego typu usługom w naszym kraju jest raptem kilka, a sama metoda nie przebiła się jeszcze do szerokiego grona odbiorców. Sądzimy jednak, że wraz ze wzrostem popularności działań opartych na społecznościach, trend ten odwróci się i social lending, podobnie jak crowdfunding, już wkrótce zaistnieje w powszechnej świadomości.

Pożyczyć czy nie pożyczyć?

Pożyczanie pieniędzy to tradycyjnie niełatwy temat w naszej kulturze. Warto jednak, byś pamiętał, że społecznościowe pożyczki to rodzaj inwestycji i jak każda inwestycja obarczone są pewnym stopniem ryzyka (więcej o ryzyku związanym z inwestowaniem w crowdfunding i nie tylko przeczytasz tutaj).

Social lending jest z założenia korzystny dla obu stron. Całkowity koszt pożyczki jest niższy niż od bankowego kredytu, co wiąże się z oszczędnościami dla przedsiębiorstwa. Jednocześnie wysokość oprocentowania sprawia, że jest to atrakcyjna alternatywa dla tradycyjnych metod przechowywania pieniędzy.

Pamiętaj jednak, by przed podjęciem jakichkolwiek działań dokonać możliwie jak najdokładniejszej weryfikacji przedstawionej Ci oferty. Nie zapominaj również o najważniejszej zasadzie skutecznych inwestorów — dywersyfikacji środków, które decydujesz się zainwestować.

Emiteo to licencjonowana platforma crowdfundingu inwestycyjnego, która pomaga startupom i firmom pozyskać kapitał na rozwój. Wspieramy przedsiębiorców na każdym etapie procesu – od przygotowania oferty, przez kampanię, aż po finalizację inwestycji.

Wypełnij formularz – a sprawdzimy, czy crowdfunding inwestycyjny jest odpowiednim rozwiązaniem dla Twojego biznesu.