Od 1 czerwca 2024 roku każda instytucja finansowa (np. bank podczas zawierania umowy kredytowej bądź pożyczki) ma obowiązek zweryfikować, czy dany numer PESEL jest zastrzeżony.
Co to oznacza w praktyce i czy warto zastrzec swój PESEL?
Sam PESEL to Powszechny Elektroniczny System Ewidencji Ludności, czyli zbiór danych prowadzony przez ministra właściwego do spraw informatyzacji. System ten służy do gromadzenia podstawowych informacji identyfikujących tożsamość i status administracyjno-prawny obywateli polskich oraz cudzoziemców zamieszkujących na terenie Polski. Potocznie mianem PESEL określa się również jedenastocyfrowy numer ewidencyjny wykorzystywany w tym rejestrze.
Po co zastrzegać swój PESEL? Jeżeli zastrzeżesz swój numer PESEL, znacznie trudniej będzie się pod Ciebie podszyć i Ci zaszkodzić. Zastrzeżenie PESEL-u sprawia, że ewentualny przestępca:
- nie weźmie na Ciebie kredytu ani pożyczki,
- nie otworzy rachunku bankowego na Twoje dane,
- nie wyrobi duplikatu Twojej karty SIM.
Jak zastrzec swój PESEL?
By tego dokonać, musisz posiadać jedno z czterech narzędzi: profil zaufany, podpis kwalifikowany, e-dowód lub dane do logowania do bankowości elektronicznej. Jeżeli możesz skorzystać z choć jednego z tych rozwiązań i chcesz zastrzec swój PESEL, udaj się na stronę gov.pl i wybierz opcje „Zastrzeż PESEL lub cofnij zastrzeżenie”.
Następnie zaloguj się za pomocą wybranego przez Ciebie narzędzia i wybierz opcje „Zastrzeż PESEL”. To wszystko — Twój numer PESEL jest teraz zastrzeżony. Proces ten możesz cofnąć tą samą drogą (co będzie niezbędne, jeżeli np. zechcesz założyć nowe konto w banku).
O czym pamiętać mając zastrzeżony numer PESEL?
Przede wszystkim o samym fakcie — zastrzeżony PESEL sprawi, że przestępca nie weźmie na Ciebie kredytu, ale Ty również nie będziesz w stanie tego zrobić. Nie jest to jednak duża niedogodność; wystarczy cofnąć zastrzeżenie na czas wykonywania danej czynności (pamiętając, by zastrzec numer tuż po jej zakończeniu).
Co więcej, jeżeli chcesz wypłacić ponad 12 700 złotych w kasie swojego banku, musisz cofnąć zastrzeżenie swojego numeru PESEL, zanim transakcja zostanie rozpoczęta. W innym wypadku bank zablokuje Ci możliwość wypłat na 12 godzin (ale tylko w przypadku wypłaty w kasie, nie w bankomacie).
Jeżeli chcesz więc dokonać jakiejkolwiek operacji, która wymaga niezastrzeżonego PESEL-u, musisz pamiętać, by cofnąć zastrzeżenie (co potrwa raptem kilkadziesiąt sekund). Najgorsze, co może się wydarzyć, gdy o tym zapomnisz, to wspomniana czasowa blokada wypłaty w kasie banku.
To niewątpliwe mała cena za bezpieczeństwo, jakie daje zastrzeżony numer PESEL.
