Piątego października 2020 r. Parlament Europejski przyjął Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE w sprawie europejskich dostawców finansowania społecznościowego dla przedsięwzięć gospodarczych.
Celem nowych przepisów jest umożliwienie platformom finansowania społecznościowego świadczenia usług na terenie całej Unii Europejskiej, jak również wprowadzenie jednolitych limitów na poziomie UE dotyczących możliwości pozyskiwania finansowania społecznościowego w modelu udziałowym (finansowanie poprzez emisję udziałów lub akcji) przy uproszczonych wymogach.
Zwiększony limit pozyskiwanego kapitału
Dzięki nowym przepisom możliwe będzie pozyskanie finansowania społecznościowego przez spółki w kwocie do 5 mln euro w okresie kolejnych 12 miesięcy w ramach oferty publicznej przy uproszczonych wymogach, tj. bez konieczności publikacji prospektu oraz zatwierdzenia go przez krajowy organ nadzoru finansowego (w Polsce bez konieczności zatwierdzenia ze strony KNF), pod warunkiem, że oferta publiczna udziałów lub akcji dokonywana jest za pośrednictwem platformy finansowania społecznościowego posiadającej zezwolenie udzielane na podstawie przepisów nowego rozporządzenia.
Nowe przepisy są zatem istotne dla platform finansowania społecznościowego, ale również dla spółek poszukujących finansowania.
Crowdfunding udziałowy jest coraz bardziej popularnym sposobem pozyskiwania finansowania przez spółki
Pozyskanie tego finansowania najczęściej odbywa się za pośrednictwem internetowych platform finansowania społecznościowego, których rolą jest kojarzenie spółek poszukujących finansowania z szerokim gronem inwestorów zainteresowanych dokonaniem inwestycji w udziały lub akcje danej spółki.
Platformy świadczą ponadto dla spółek inne usługi związane z pozyskiwaniem finansowania społecznościowego (usługi marketingowe, usługi związane z organizacją kampanii crowdfundingowej itd.).
Nowe przepisy są odpowiedzią na dotychczasowy brak jednolitych przepisów na terenie UE dotyczących platform finansowania społecznościowego. Niektóre kraje, tak jak np. Polska, nie miały bowiem do tej pory wypracowanych szczególnych regulacji dotyczących funkcjonowania platform finansowania społecznościowego.
Dzięki nowym przepisom platformy finansowania społecznościowego będą mogły prowadzić działalność w sposób transgraniczny, tj. na terenie całej UE, bez konieczności każdorazowego uzyskiwania zezwolenia ze strony wszystkich organów nadzoru finansowego poszczególnych państw członkowskich, w których platforma ma zamiar prowadzić działalność.
Nowe obowiązki
Aby prowadzić działalność w sposób transgraniczny, platforma finansowania społecznościowego będzie musiała złożyć wniosek i uzyskać zezwolenie tylko ze strony krajowego organu nadzoru finansowego (w przypadku Polski – KNF).
Krajowe organy nadzoru będą również zobowiązane i uprawnione do wykonywania nadzoru nad platformami finansowania społecznościowego w zakresie przestrzegania przepisów rozporządzenia. W ramach środków nadzorczych krajowy organ nadzoru będzie m.in. uprawniony do cofnięcia zezwolenia w określonych przypadkach.
Platformy finansowania społecznościowego posiadać będą również szereg obowiązków, m.in. coroczny obowiązek sprawozdawczy, w ramach którego platforma przekazywać będzie krajowemu organowi nadzoru wykaz projektów finansowanych za pośrednictwem platformy.
Jednocześnie Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA) prowadzić będzie rejestr dostawców (platform) usług finansowania społecznościowego, który będzie dostępny publicznie na stronie internetowej urzędu.
Nowe przepisy mają również ułatwić wyjście z inwestycji osobom, które zainwestowały w udziały oraz akcje spółek w ramach kampanii finansowania społecznościowego. Platformy finansowania społecznościowego będą miały bowiem możliwość prowadzenia tzw. tablicy ogłoszeń, na której inwestorzy będą mogli dokonywać ogłoszeń o zainteresowaniu kupnem lub sprzedażą udziałów i akcji spółek, które pierwotnie były oferowane na platformie.
Tablica ogłoszeń nie będzie działać tak jak rynek regulowany lub alternatywny system obrotu, tj. za jej pośrednictwem nie będzie możliwe automatyczne zawieranie transakcji na podstawie zleceń kupna lub sprzedaży. Niemniej jednak i tak znacznie zwiększy ona możliwości poszukiwania zbywcy lub nabywcy na oferowane udziały, lub akcje.
Przepisy rozporządzenia wprowadzają ponadto mechanizmy, które mają stanowić zabezpieczenie dla inwestorów
Z uwagi na to, że spora część inwestorów w ramach finansowania społecznościowego to inwestorzy niedoświadczeni, nowe regulacje wprowadzają obowiązek przeprowadzenia przez platformy tzw. wstępnego testu wiedzy dla inwestora.
Test ten będzie wykonywany przed umożliwieniem inwestorowi dokonania inwestycji w projekty dostępne na platformie. Przeprowadzenie testu ma umożliwić platformom oraz inwestorom dokonanie oceny czy i które oferowane usługi finansowania społecznościowego są odpowiednie dla potencjalnych inwestorów niedoświadczonych.
W ramach środków ochrony inwestorów konieczne będzie ponadto ustanawianie tzw. okresu namysłu dla inwestorów niedoświadczonych. W okresie tym inwestor niedoświadczony będzie mógł wycofać swoją ofertę inwestycyjną lub oświadczenie o wyrażeniu zainteresowania daną ofertą inwestycyjną bez podawania przyczyny i bez ponoszenia kary.
W ramach obowiązków informacyjnych platformy będą miały również obowiązek przekazania inwestorom arkusza kluczowych informacji inwestycyjnych, które będą przygotowywane przez spółkę poszukującą finansowania. Arkusz nie będzie jednak podlegał zatwierdzeniu ze strony krajowego organu nadzoru finansowego.
W nowych regulacjach został ustanowiony okres przejściowy dla platform finansowania społecznościowego. Platformy będą mogły kontynuować prowadzenie działalności na dotychczasowych zasadach (zgodnie z właściwym prawem krajowym) w terminie 24 miesięcy od dnia wejścia w życie rozporządzenia.
Rozporządzenie wejdzie w życie 20 dni po jego publikacji w Dzienniku Urzędowym UE, przy czym jego przepisy będą stosowane po upływie 12 miesięcy od dnia jego wejścia w życie.
Nowe regulacje należy ocenić pozytywnie
Z punktu widzenia platform finansowania społecznościowego nowe przepisy przyczynią się do profesjonalizacji rynku, jak również umożliwią platformom prowadzenie działalności w sposób transgraniczny na terenie całej UE. Z punktu widzenia inwestorów, nowe przepisy oznaczają wzrost poziomu ochrony, jak również większe możliwości wyjścia z inwestycji. Wreszcie nowe regulacje są korzystne dla spółek poszukujących finansowania.
Transgraniczna działalność platform będzie oznaczać większe możliwości pozyskiwania kapitału od inwestorów z zagranicy. Zwiększenie limitu zbiórek do 5 mln euro w okresie 12 miesięcy przy uproszczonych wymogach (brak obowiązku prospektowego) przyczyni się również do zmniejszenia kosztów pozyskania finansowania.
