Finansowanie społecznościowe: jak skutecznie pozyskać kapitał od grona inwestorów?

Modele finansowania społecznościowego dla przedsięwzięć gospodarczych

Finansowanie społecznościowe (zwane także crowdfundingiem) to innowacyjny sposób pozyskiwania środków na realizację różnego rodzaju projektów. W praktyce polega na tym, że społeczność skupiona wokół danego przedsięwzięcia gospodarczego wspiera je finansowo, często w zamian za określone korzyści.

W dzisiejszych czasach metoda ta pomaga nie tylko rozwijać wydarzenia kulturalne, inicjatywy społeczne czy nowe produkty, ale także budować zdywersyfikowany portfel inwestycyjny. Obecnie wyodrębniamy kilka modeli finansowania społecznościowego:

Crowdfunding donacyjny

To model, który na pewno Ci się kojarzy, bo działa na nim większość akcji charytatywnych. Wspierający działają z dobroci serca i chęci pomocy, nie oczekując nic w zamian.

W Polsce ten model bije rekordy – tylko na Zrzutka.pl w 2024 roku dokonano blisko 3 milionów wpłat na ponad 250 milionów złotych.

Model nagrodowy / przedsprzedażowy

W ramach tego modelu płacisz za coś, co jeszcze nie istnieje, ale ma dopiero powstać. Przykładowo – chcesz stworzyć designerski zegarek z drewna, pokazujesz prototyp i komunikujesz: "Wesprzyj mnie teraz, a za pół roku dostaniesz swój egzemplarz". Często wynagrodzenia inwestorów w tym modelu mają charakter symboliczny.

Całe ekosystemy wokół tego modelu zbudowały popularne platformy Kickstarter i Indiegogo. Dla zobrazowania skali: na ten moment na Kickstarterze zadeklarowano łącznie ponad 9 miliarda dolarów inwestycji, które sfinansowały ponad 283 tys. projektów (źródło). Tempo jest na tyle szybkie, że najprawdopodobniej teraz (gdy czytasz ten artykuł) ktoś właśnie rusza z nową kampanią na Kickstarterze, a za chwilę kolejna osiągnie 100% założonego celu.

Crowdfunding pożyczkowy

Jak możesz się domyślić po nazwie – inwestorzy pożyczają przedsiębiorcom pieniądze, licząc na zwrot z odsetkami. To działa podobnie jak obligacje, tylko zamiast firmy inwestycyjnej, masz platformę, która występuje jako dostawca usług finansowania społecznościowego, łącząc spółki bezpośrednio z inwestorami bez udziału innych pośredników (np. banków).

Model inwestycyjny 

I teraz dochodzimy do modelu, w jakim działamy w Emiteo – czyli crowdfunding inwestycyjny (equity crowdfunding, ECF). W jego ramach inwestor, w zamian za wsparcie finansowe spółki, obejmuje jej akcje i staje się mniejszościowym akcjonariuszem. Dla niego to potencjalnie atrakcyjna okazja inwestycyjna i szansa na udział w przyszłych zyskach, a dla spółki – zastrzyk kapitału, który pozwala rozwijać produkt, skalować działalność i realizować kolejne etapy strategii bez zaciągania długu i bez oddawania kontroli strategicznej nad firmą.

Finansowanie społecznościowe w modelu inwestycyjnym = publiczna emisja akcji

Crowdfunding inwestycyjny jest odpowiedzią na problem, z jakim często się borykają startupy i MŚP. Nierzadko spółki mają ambitne plany i perspektywy na przyszłość, ale jednocześnie w ich przypadku niełatwo jest zdobyć kredyt czy pozyskać większych instytucjonalnych inwestorów. 

Dlaczego? Ponieważ fundusze najczęściej inwestują w wąskie grono spółek 
o wysokim potencjale wzrostu – raczej z branży technologicznej lub
innowacyjnej – i rzadko wybierają projekty na wczesnym etapie rozwoju (realne statystyki, ile procent startupów dostaje kapitał VC, mogą Cię zaskoczyć). Z kolei kredyty bankowe rzadko są udzielane startupom, gdyż nie mają one jeszcze historii kredytowej, zabezpieczeń czy stałych przychodów.

Dla przedsiębiorców model inwestycyjny finansowania społecznościowego to nie tylko sposób na zdobycie środków finansowych, ale też na zbudowanie społeczności wokół marki. Media chętnie piszą o rekordowych kampaniach, a sami inwestorzy często stają się jednocześnie ambasadorami i lojalnymi konsumentami produktów firmy, organicznie napędzając jej rozwój.

Wszystkie powyższe modele mają jedną wspólna cechę: otwierają one drzwi do szerokiego grona dawców kapitału. Aczkolwiek emisja akcji w ramach crowdfundingu inwestycyjnego to zdecydowanie najbardziej rozbudowana forma ze wszystkich rodzajów finansowania społecznościowego. Za jej pomocą spółki gromadzą kapitał i finansują ambitne projekty, a wpłacający inwestują przystępne dla nich kwoty, dostając za to określone świadczenie zwrotne w postaci obejmowanych akcji.

Jak są uregulowani dostawcy usług finansowania społecznościowego? 

Finansowanie społecznościowe jest objęte szczegółowymi regulacjami prawnymi. Przy planowaniu emisji akcji warto uwzględnić ryzyka związane z obowiązkami stojącymi przed inwestorami, zmianami przepisów oraz nastrojami na rynku kapitałowym.

Na przestrzeni tych lat kilkukrotnie zmieniano rozporządzenia i przepisy dotyczące finansowania społecznościowego. Nie wszystkie modyfikacje są widoczne na pierwszy rzut oka, ale nie brak też takich, które namacalnie wpłynęły na proces emisji akcji.

Przed wejściem w życie unijnych regulacji (listopad 2023 r.) popularną praktyką były zbiórki publiczne organizowane przez spółki z o.o., które oferowały udziały do nieoznaczonego adresata bez pośrednictwa wyspecjalizowanych w tym platform inwestycyjnych. W odniesieniu do takich emisji przepisy o ofercie publicznej nie miały zastosowania, dlatego spółki mogły działać samodzielnie.

Równolegle rozwijały się pierwsze platformy crowdfundingowe – m.in. Beesfund, Crowdway, Navigator Crowd czy FindFunds – które przyczyniły się do popularyzacji tej formy pozyskiwania kapitału.

Zmiany wprowadzone w listopadzie 2023 r. uporządkowały sytuację i nadały finansowaniu społecznościowemu konkretne ramy prawne. Ustawodawca określił zasady, wprowadził nadzór oraz odpowiedzialność dostawców usług, a także doprecyzował, że prowadzenie działalności w tym obszarze wymaga udzielenia zezwolenia organu nadzoru.

Spółki z o.o. nie mają według aktualnych regulacji prawnych możliwości przeprowadzenia emisji akcji, Żeby to zrealizować, muszą się przekształcić w jedną z trzech form: spółkę akcyjną (SA), prostą spółkę akcyjną (PSA) lub spółkę komandytowo-akcyjną (SKA).

Istnieje wiele platform (zarówno polskich, jak i międzynarodowych), które specjalizują się na świadczeniu usług w zakresie finansowania społecznościowego. Lecz na moment pisania tego artykułu Emiteo jest jedyną aktywnie działającą platformą crowdfundingu inwestycyjnego w Polsce, która otrzymała zezwolenie organu prowadzącego nadzór nad rynkiem finansowym, tzn. Komisji Nadzoru Finansowego. 

Czym więc obecnie zajmujemy się w Emiteo? 

Przede wszystkim:

• Doradzamy, jak przygotować ofertę, która przyciąga potencjalnych inwestorów: pomagamy pokazać Twój biznes z najlepszej strony – merytorycznie i strategicznie.

• Tworzymy landing i materiały promocyjne, które działają: zadbamy o treści, prezentację, storytelling i wygląd Twojego przedsięwzięcia gospodarczego.

• Uczymy Cię, jak skutecznie komunikować emisję: podpowiadamy, co działa, czego robić nie wolno, jak angażować odbiorców i jak mówić do inwestorów.

• Obsługujemy wszystkie formalności: dokumenty ofertowe (w tym arkusz kluczowych informacji inwestycyjnych), ustalenie struktury emisji, komunikacja z organem nadzoru, zgodność z przepisami – pomagamy Ci przejść przez to krok po kroku, bez zbędnego stresu.

• Dostarczamy technologię, która daje Ci kontrolę: masz dostęp do Panelu Emitenta, gdzie na bieżąco widzisz postęp prekampanii i emisji akcji.

• Wspieramy Cię również po emisji: pomagamy w aktualizacji rejestru akcjonariuszy, kontaktach z inwestorami i działaniach poemisyjnych.

Emisja akcji przeprowadzona we właściwy sposób, w odpowiednim czasie i przez dobrze przygotowany zespół może być trampoliną do biznesowego sukcesu. Spektakularnym tego przykładem była emisja Matys Investment, którą nasza platforma miała okazję przeprowadzić. Spółka w niecałą godzinę zebrała 10 milionów złotych na rozwój nowoczesnego biurowca w centrum Szczecina, bijąc jednocześnie kilka rekordów polskiego rynku crowdfundingu inwestycyjnego. 

 

Tak ogromne zainteresowanie inwestorów pokazuje, że finansowanie społecznościowe w Polsce to realna szansa na rozwój biznesu i realizację ambitnych projektów z różnych branż – nawet w warunkach silnej konkurencji i ograniczonego dostępu do tradycyjnych źródeł kapitału.

Skąd masz wiedzieć, czy Twoja firma spełnia przesłanki niezbędne, by myśleć o emisji akcji?

Wypełnij przygotowany przez nas formularz – w ramach bezpłatnej i niezobowiązującej konsultacji przekażemy Ci wiedzę niezbędną, aby ocenić, czy crowdfunding inwestycyjny to odpowiednie rozwiązanie dla Twojego biznesu.